Kodi mpira wopsinjika umagwiradi ntchito

Kupsinjika maganizo ndi gawo losapeŵeka la moyo. Kaya ndi ntchito, maubwenzi, kapena kungogaya tsiku ndi tsiku, tonse timakhala ndi nkhawa nthawi ina. M'zaka zaposachedwa, mipira yopanikizika yadziwika ngati chida chothandizira kuthana ndi nkhawa komanso nkhawa. Koma kodi zimagwiradi ntchito? Tiyeni tione mwatsatanetsatane za sayansi kumbuyokupsinjika mipirakomanso ngati angathandizedi kuthetsa nkhawa.

Choyamba, ndikofunikira kumvetsetsa momwe kupanikizika kumakhudzira thupi. Tikakhala ndi nkhawa, matupi athu amapita ku "nkhondo kapena kuthawa", kutulutsa mahomoni monga adrenaline ndi cortisol. Mahomoniwa amatha kukhala ndi zotsatirapo zoipa zambiri m’matupi athu, kuphatikizapo kugunda kwa mtima, kuthamanga kwa magazi, ndi kukanika kwa minofu. M’kupita kwa nthaŵi, kupsinjika maganizo kosatha kungayambitse matenda osiyanasiyana, kuphatikizapo nkhawa, kuvutika maganizo, ngakhalenso matenda a mtima.

Ndiye, kodi mipira yopsinjika imathandizira bwanji kuthetsa vutoli? Lingaliro la mipira yopanikizika ndiloti limapereka mwayi wopezera nkhawa komanso kupsinjika maganizo. Mwa kufinya kapena kukanda mpira wopanikizika, minofu ya m'manja ndi m'manja mwanu imalumikizana ndikupumula. Izi zingathandize kumasula kupanikizika kokhazikika komanso kuchepetsa kupsinjika kwa minofu yonse, zomwe zingathandize kuthetsa zizindikiro zina za thupi la kupsinjika maganizo.

Koma kodi sayansi imati chiyani? Ngakhale kuti kafukufuku wokhudza mphamvu ya mipira ya kupsinjika maganizo ndi yochepa, pali umboni wakuti mitundu yofanana ya masewera olimbitsa thupi ingathandize kuthetsa nkhawa. Mwachitsanzo, kafukufuku wofalitsidwa mu Journal of Psychiatric Research anapeza kuti kuchita masewera olimbitsa thupi pamanja kumagwirizanitsidwa ndi milingo yochepa ya cortisol, mahomoni opsinjika maganizo. Kafukufuku wina wochokera ku yunivesite ya Wisconsin-Madison anapeza kuti kufinya mpira wopanikizika kumayambitsa mbali zina za ubongo zomwe zimagwirizanitsidwa ndi kuwongolera maganizo, zomwe zingathe kuchepetsa nkhawa.

Kuwonjezera pa ubwino wakuthupi wogwiritsa ntchito mpira wopanikizika, pangakhalenso ubwino wamaganizo. Kufinya mpira wopsinjika kumatha kukhala njira yoganizira kapena kusinkhasinkha, kukuthandizani kuti musinthe malingaliro anu kutali ndi chinthu chomwe chikukuvutitsani mpaka pano. Izi ndizothandiza makamaka kwa omwe akulimbana ndi malingaliro kapena nkhawa.

Inde, ndikofunika kuzindikira kuti kupsinjika maganizo si njira yothetsera kupsinjika maganizo ndi nkhawa. Ngakhale kuti angapereke mpumulo kwakanthawi, ndi chida chimodzi chabe m'bokosi lazida lalikulu lothandizira kuthana ndi kupsinjika. Ndi bwinonso kuthana ndi zomwe zimayambitsa kupsinjika maganizo ndikupempha thandizo la akatswiri ngati kuli kovuta kupirira. Izi zikunenedwa, kuphatikiza mipira yopsinjika muzochita zanu zowongolera kupsinjika kungakhale kothandiza.

Posankha mpira wopanikizika, ganizirani kuchuluka kwa kukana komwe mumamva bwino kwambiri. Anthu ena angakonde mpira wofewa, wochepetsetsa, pamene ena angakonde njira yolimba, yosamva. Mungafunenso kuganizira kukula ndi mawonekedwe a mpira wopsinjika, komanso zina zowonjezera, monga mawonekedwe opangidwa ndi mawonekedwe kapena aromatherapy.

Pamapeto pake, mphamvu ya mipira yopanikizika imasiyanasiyana munthu ndi munthu. Anthu ena angachipeze kukhala chida chothandizira kuthana ndi kupsinjika maganizo, pamene ena sangapeze phindu lomwelo. Ndikoyenera kuyesa mpira wopanikizika kuti muwone ngati ukukuthandizani, koma musataye mtima ngati mulibe zotsatira zomwe mukufuna. Pali njira zina zambiri zothanirana ndi kupsinjika, ndipo zingatenge kuyesa ndi zolakwika kuti mupeze zomwe zimakukomerani.

Mwachidule, sayansi kumbuyo kwa mipira yopanikizika imasonyeza kuti akhoza kukhala ndi ubwino wothetsera nkhawa ndi nkhawa. Ngakhale kuti kafukufuku wochuluka akufunika kuti amvetse bwino momwe amachitira, pali umboni wosonyeza kuti angapereke mpumulo wakuthupi ndi wamaganizo. Ngati mukuyang'ana chida chosavuta, chosunthika, komanso chotsika mtengo chothandizira kuthana ndi kupsinjika, mpira wopsinjika ungakhale wofunika kuyesa. Kumbukirani kuti iyi si njira yokhayo yothetsera vutoli ndipo ndikofunikira kuti muphatikizepo njira zosiyanasiyana zochepetsera nkhawa pamoyo wanu watsiku ndi tsiku.